Bank likvidliyi
Bank likvidliyi (ing. bank liquidity) — bankın öhdəliklərinin vaxtında və tam yerinə yetirilməsini təmin etmək imkanı. Bankın likvidliyin idarə edilməsi həm çatışmazlığın, həm də artıq likvidliyin qarşısını almaq və aradan qaldırmaq məqsədi daşıyır. Likvidliyin kifayət qədər olmaması bankın müflisləşməsinə, həddindən artıq likvidlik isə onun gəlirliliyinə mənfi təsir göstərə bilər.
== Likvidlik növləri ==
=== Mənbələrə görə ===
Yığılmış
nağd pul (kassa və müxbir hesablardakı pullar);
tez pula çevrilə bilən aktivlər (məsələn, qiymətli kağızlar).
Alınmış
banklararası bazardan əldə edilə bilən banklararası kreditlər
ölkədəki əsas bank tənzimləyicisindən mümkün kreditlər
=== Təcili olaraq ===
ani (spontan)
qısa müddət
orta müddətli
uzun müddətli
== Bankın öhdəliklərinin növləri ==
Bank öhdəlikləri iki növdür:
Real öhdəliklər — tələb üzrə vəsaitlər, depozitlər, cəlb edilmiş banklararası resurslar, kreditorların vəsaitləri və digər borc vəsaitləri şəklində bankın balansında əks olunan öhdəliklərdir.
Şərti öhdəliklər — balansdankənar hesabatda əks olunan öhdəliklər:
passiv əməliyyatlar (bank tərəfindən verilən zəmanətlər və zəmanətlər və s.);
aktiv əməliyyatlar (istifadə olunmamış kredit xətləri və verilmiş akkreditivlər).
== Bank aktivlərinin növləri ==
Bank aktivləri üç əsas xüsusiyyətlə xarakterizə olunur:
likvidlik
risk
gəlirlilik
Aktivlər nə qədər az likvid olsa, onların riskliliyi və gəlirliliyi bir o qədər yüksəkdir (aktivlərin sonuncu qrupu istisna olmaqla).
Mərkəzi Bankın müstəqilliyi
Mərkəzi Bankın müstəqilliyi (ing. central bank independence) — iqtisadi ədəbiyyatda mərkəzi bankın pul siyasətinin həyata keçirilməsində birbaşa siyasi və ya hökumət təsirindən azad olma dərəcəsini təsvir edən institusional xarakteristikası.
İqtisadi ədəbiyyatda mərkəzi bankın müstəqilliyinin vahid tərifi yoxdur. Mərkəzi bankın pul siyasəti alətlərini müstəqil şəkildə tətbiq etmək qabiliyyəti kimi müəyyən edilir. Hökumətin mərkəzi bankın pul siyasətinə təsirini məhdudlaşdıran qaydaların xarakterik xüsusiyyəti kimi. Hökumətin məhdud təsir göstərə biləcəyi seçilməmiş məmurlara pul siyasəti üçün səlahiyyət və məsuliyyətin verilməsi kimi.
İqtisadçı Vittorio Qrilli (2012–13-cü illərdə İtaliyanın İqtisadiyyat Naziri) həmmüəlliflərlə birlikdə 1991-ci ildə mərkəzi bankın siyasi müstəqilliyi (ing. political independence) və onun iqtisadi müstəqilliyi (ing. economic independence) konsepsiyalarını təklif etmişdir. Onlar öz orijinal işlərində siyasi müstəqilliyi mərkəzi bankın inflyasiya və ya iqtisadi fəallıq səviyyəsi kimi pul siyasətinin son məqsədini seçmək qabiliyyəti kimi müəyyən edirlər.
